Z czego zrobione są kaski motocyklowe?

Skorupy kasków motocyklowych są kluczowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo, a materiały, z których są wykonane, mają bezpośredni wpływ na ich właściwości ochronne, wagę i cenę. Główne rodzaje materiałów używanych do produkcji skorup to tworzywa termoplastyczne oraz kompozyty. Oczywiście wszystkie jakie trafiają do sprzedaży w renomowanych sklepach musza posiadać certyfikaty ECE, a obecnie obowiązujący od kwietnia 2023 roku to ECE 22.06 i takie też polecamy kupować.

I grupa – KASKI TERMOPLASTYczne
CENY od 500 zł do 2000 zł 

Tworzywa termoplastyczne (polimery):

• Poliwęglan (Policarbon): Jest to popularny i stosunkowo tani materiał. Kaski z poliwęglanu są produkowane metodą wtryskową, co jest procesem prostym i ekonomicznym. Poliwęglan jest wytrzymały na uderzenia i duże obciążenia mechaniczne. Często stosowany w kaskach z niższej i średniej półki cenowej. Przykładem może być Lexan (rodzaj żywicy poliwęglanowej) używany przez niektórych producentów.
• ABS (Akrylonitryl-Butadien-Styren): To kolejne tworzywo termoplastyczne, charakteryzujące się wysoką twardością i odpornością na zarysowania. Jest jednak mniej odporny na promieniowanie słoneczne i z czasem może blaknąć. Stosowany głównie w tańszych modelach kasków.
• Technopolimery: Są to często wzmocnione polimery, na przykład włóknem szklanym, co zwiększa ich odporność na uderzenia.
• Żywica termoplastyczna: Ogólne określenie dla materiałów, które stają się plastyczne pod wpływem temperatury, a po schłodzeniu twardnieją. Kaski z tych materiałów mogą być mniej odporne na wysoką temperaturę powstającą np. podczas tarcia o asfalt.

Kaski w cenach od 500 zł do nawet 2000 zł – tzw. termoplasty

Zalety tworzyw termoplastycznych:

• Niższa cena dla Klienta (półka cenowa od 500 zł do 1500 zł)
• Łatwość produkcji.

Wady tworzyw termoplastycznych:

• Zazwyczaj większa waga w porównaniu do kompozytów.
• Mogą być mniej odporne na przebicie i ścieranie.
• Niektórzy producenci zalecają wymianę kasków z tych materiałów co 4-5 lat, nawet jeśli nie były używane, ze względu na możliwą degradację materiału.
• W przypadku niektórych termoplastików istnieje ryzyko topienia się materiału podczas silnego tarcia.

II grupa – KASKI KOMPOZYTYowe
Ceny od 2000 zł do 5000 zł (i więcej..) 

Są to materiały złożone z co najmniej dwóch różnych składników, najczęściej włókien wzmacniających połączonych żywicą (np. epoksydową). Skorupy kompozytowe są zazwyczaj wykonywane ręcznie poprzez układanie warstw włókien w formie.

• Włókno szklane (Fiberglass): Jest to materiał lżejszy i mocniejszy od poliwęglanu. Charakteryzuje się wysoką wytrzymałością, elastycznością oraz sztywnością, co pozwala na dobre pochłanianie i rozpraszanie energii uderzenia. Jest droższe w produkcji niż poliwęglan.
• Włókno węglowe (Karbon): Jest to materiał bardzo lekki i niezwykle wytrzymały, chemicznie podobny do grafitu. Stosowany jest jako zbrojenie w laminatach wysokiej jakości. Kaski z włókna węglowego są jednymi z najlżejszych i najdroższych na rynku. Czyste włókno węglowe ma wysoką odporność na tarcie, ale może być mniej odporne na punktowe uderzenia, dlatego często łączy się je z innymi materiałami, np. kevlarem.
• Kevlar (włókna aramidowe): Materiał o wyjątkowej wytrzymałości na rozciąganie i przebicie, znany m.in. z produkcji kamizelek kuloodpornych. W kaskach często stosowany w połączeniu z innymi włóknami (np. karbonem) dla zwiększenia odporności.
• Kompozyty wielowarstwowe (Multikompozyty/Mieszane): Wielu producentów opracowuje własne, zaawansowane mieszanki różnych włókien (np. szklanych, węglowych, organicznych, aramidowych) w celu uzyskania optymalnych właściwości skorupy pod względem wagi, wytrzymałości i zdolności absorpcji energii. Przykładami takich technologii są PIM (Premium Integrated Matrix) stosowany przez HJC czy AIM (Advanced Integrated Matrix) przez Shoei. Są to najbezpieczniejsze i często najdroższe rozwiązania.

Kaski z półki premium – tzw, kompozyty

Zalety kompozytów:

• Wyższa wytrzymałość na uderzenia i przebicie.
• Lepsze rozpraszanie energii uderzenia (skorupa ulega kontrolowanemu zniszczeniu, absorbując energię).
• Niższa waga, co przekłada się na większy komfort i mniejsze zmęczenie szyi.
• Większa odporność na wysokie temperatury.

Wady kompozytów:

• Wysoka cena zakupu dla Klienta
• Bardziej skomplikowany i czasochłonny proces produkcji co wpływa na cenę

Czym warto zatem dopłacić za kompozyt?

Głowę ma się jedną i to, że tanie kaski się sprzedają w sklepach świadczy tylko o niewiedzy Klientów. Czasem kilkaset złotych więcej i kask staje się zdecydowanie bezpieczniejszy oraz trwalszy.
Mając na względzie koszty zakupu motocykla, jego użytkowanie, czy chociażby mandaty karne zaczynające się w praktyce od 500 złotych, to na własnej głowie nie powinniśmy oszczędzać.

Widoczna struktura włókien w kasku kompozytowym.

Kluczowe różnice w zależności od materiału z jakiego wykonane są kaski motocyklowe:

1. Waga: Kaski kompozytowe są generalnie lżejsze od termoplastycznych.
2. Wytrzymałość i sposób absorpcji energii: Kompozyty lepiej rozpraszają energię uderzenia na większej powierzchni i są bardziej odporne na przebicie. Poliwęglan jest bardziej giętki i przenosi siłę uderzenia na wewnętrzną warstwę absorbującą (EPS), podczas gdy włókno szklane jest sztywniejsze i lepiej rozprasza energię.
3. Trwałość i odporność na czynniki zewnętrzne: Kompozyty są zazwyczaj trwalsze i bardziej odporne na starzenie. Niektóre termoplastiki mogą być podatne na degradację pod wpływem promieniowania UV lub topienie się przy wysokiej temperaturze tarcia.
4. Cena: Kaski termoplastyczne są znacznie tańsze niż kaski wykonane z kompozytów.
5. Proces produkcji: Termoplastiki są formowane wtryskowo, co jest tańsze. Kompozyty wymagają ręcznego układania warstw, co jest droższe i bardziej pracochłonne.

Czy na prawdziwym kasku tzw. karbonowym widać strukturę włókien?

TAK! W przypadku kasków motocyklowych wykonanych z prawdziwego włókna węglowego (karbonu), charakterystyczny wzór splotu włókien jest często celowo eksponowany. Producenci często pokrywają skorupę kasku jedynie lakierem bezbarwnym lub cienką warstwą żywicy, co pozwala na podziwianie estetyki materiału. Taki wygląd jest postrzegany jako prestiżowy i podkreśla zaawansowaną technologię oraz lekkość kasku. Ręczne układanie warstw włókna węglowego może również wpływać na unikalny wygląd każdego egzemplarza.

Uwaga na imitacje struktury włókna węglowego!

Ze względu na wysoką cenę prawdziwego karbonu oraz popularność jego wyglądu, na rynku dostępnych jest wiele metod imitowania tej struktury na kaskach wykonanych z innych, tańszych materiałów (np. poliwęglanu, włókna szklanego). Do najpopularniejszych należą:

1. Folie karbonowe (okleiny): Są to specjalne, termoplastyczne folie samoprzylepne z nadrukowanym lub wytłoczonym wzorem imitującym splot włókna węglowego. Dostępne są różne rodzaje takich folii (np. 3D, 4D, 5D, 6D), które różnią się głębią, teksturą i połyskiem, starając się jak najwierniej oddać wygląd prawdziwego karbonu. Oklejanie kasku folią jest popularnym sposobem na personalizację i nadanie mu sportowego charakteru.
2. Hydrografika (druk wodny): Jest to technika nanoszenia grafiki na trójwymiarowe powierzchnie za pomocą specjalnej folii rozpuszczalnej w wodzie. Wzór (w tym imitacja karbonu) jest transferowany na powierzchnię kasku, a następnie zabezpieczany lakierem. Hydrografika pozwala na uzyskanie bardzo realistycznych i trwałych efektów na skomplikowanych kształtach.
3. Malowanie/Lakierowanie: Niektóre kaski mogą być malowane w taki sposób, aby naśladować wzór włókna węglowego, choć jest to mniej popularna metoda w porównaniu do folii czy hydrografiki, jeśli chodzi o uzyskanie realistycznego efektu tekstury.

Podsumowując, jeśli kask jest faktycznie wykonany z włókna węglowego, jego naturalna struktura może być i często jest widoczna. Jednocześnie istnieje wiele sposobów na uzyskanie wyglądu „karbonu” na kaskach wykonanych z innych materiałów, dzięki czemu motocykliści mają szeroki wybór estetyczny, niezależnie od budżetu. Poznać możecie wtedy po cenie kasku, jeśli kosztuje poniżej założonej średniej w okolicy 2000 zł – koniecznie sprawdź w opisie producenta lub zapytaj sprzedawcy z czego jest wykonana skorupa kasku! 

Warto również pamiętać, że oprócz materiału skorupy, na bezpieczeństwo kasku wpływa również jakość i gęstość wewnętrznej warstwy absorbującej energię (najczęściej wykonanej z EPS – spienionego polistyrenu) oraz ogólna konstrukcja i dopasowanie kasku. Obecnie spotkać możemy też wypełnienie Koroydem lub systemy MIPS. Ważne też będzie zapięcie kasku i jego wyposażenie, które także wpływa na ostateczną cenę kasku motocyklisty, ale też na komfort użytkowania.

Cech wpływających na ostateczną cenę kasku motocyklowego poza samą konstrukcją skorupy jest o wiele więcej i nie sposób w tym krótkim artykule opisać wszystkie.

Chcesz wiedzieć więcej – zapraszamy na nasze szkolenia stacjonarne w Krakowie!

oprac. Piotrek 
instruktor techniki jazdy 
Krakowska Szkoła Motocyklistów